Khái niệm số thứ tự tưởng chừng rất đơn giản, nhưng chúng cũng có thể gây cho trẻ sự nhầm lẫn về thứ tự các con số. Để cải thiện và nâng cao kiến thức toán lớp 1 về khái niệm số thứ tự, MathLazy xin giới thiệu đến các bậc phụ huynh 3 hoạt động thú vị và đơn giản có thể tổ chức mọi lúc mọi nơi.
Kỹ năng và khái niệm
Ba hoạt động đơn giản này với mục tiêu giúp trẻ đạt được những kỹ năng như:
- Xác định số thứ tự đến số 10.
- Sử dụng thứ tự để xác định vị trí trong một dãy.
Các hoạt động về Khái niệm số thứ tự
Hoạt động 1: Trạm xe lửa
Tổng quan
Dưới đây là hai hoạt động ngắn có thể được sử dụng để củng cố khái niệm số thứ tự. Bạn nên lên kế hoạch tiến hành chúng vào hai ngày riêng biệt.
Kỹ năng và khái niệm
- Xác định số thứ tự đến số 10.
- Sử dụng thứ tự để xác định vị trí trong một dãy.
Cần chuẩn bị
- 10 tờ giấy màu 6x 9 với mỗi màu sau: đỏ, cam, vàng, lục, lam, tím, nâu, đen, hồng và xám
- 10 tấm thẻ 3x 5
- 10 chiếc ghế học sinh
- Lọ có chứa cây que có dán tên mỗi trẻ
Yêu cầu trẻ giúp bạn xếp 10 chiếc ghế, xếp sau chiếc ghế khác thành hàng chạy song song với khu vực thảo luận của bạn. Dán mỗi thẻ bằng số thứ tự, từ đầu tiên đến thứ mười (thứ mười) và lưu chúng cho phần thứ hai của hoạt động.

Mở rộng
- Lặp lại các bài tập này nếu thời gian cho phép vào những ngày khác.
- Củng cố số thứ tự trong ngày học (ví dụ: khi trẻ đứng xếp hàng…)
Hướng dẫn
Trạm xe lửa: Phần 1
Bước 1: Tập hợp nhóm trẻ ngồi trước dãy 10 chiếc ghế đã được sắp xếp. Sau đó, bạn giới thiệu rằng đây là một ga tàu, nơi một số người trong nhóm sẽ ngồi để đợi tàu. Mỗi đứa trẻ ngồi trong hàng ghế sẽ cần một vé để lên tàu, và bạn có 10 vé.
Hãy giơ 10 tờ giấy màu lên và giải thích rằng bạn sẽ rút que ra khỏi lọ của mình để chọn những đứa trẻ sẽ ngồi vào hàng. Đảm bảo với trẻ rằng mọi người sẽ có lượt đi đến ga xe lửa, nhưng có thể không phải hôm nay.
Bước 2: Rút một cây que bất kỳ ra khỏi lọ của bạn và mời trẻ đó đến nhận vé từ bạn trước khi ngồi vào ghế đầu tiên. Khi bạn làm như vậy, hãy giới thiệu và củng cố khái niệm số thứ nhất.
Bước 3: Tiếp tục rút que ra khỏi lọ của bạn và đưa trẻ đến ga tàu, mỗi trẻ có một vé màu khác nhau trong tay. Trong quá trình này, bạn hãy củng cố cho trẻ về khái niệm số thứ tự.
Bước 4: Khi 10 trẻ đã ngồi ở ga xe lửa, hãy đi phía sau chúng và chỉ vào từng đứa trẻ khi bạn và cả lớp gọi tên vị trí của chúng theo hàng: thứ nhất, thứ hai, thứ ba, thứ tư, thứ năm, thứ sáu, thứ bảy, thứ tám, thứ chín và thứ mười.
Sau đó, yêu cầu 10 trẻ xếp hàng giơ vé của chúng để mọi người có thể nhìn thấy. Yêu cầu trẻ trên khán đài xác định màu vé của từng người trong hàng khi bạn gọi ra vị trí của trẻ.
Bước 5: Sau khi bạn đã đi hết hàng theo thứ tự từ đầu tiên đến thứ mười, yêu cầu trẻ xác định màu của vé mà người thứ bảy đang cầm, người thứ ba, người thứ tám…
Bước 6: Cuối cùng, gọi một màu, chẳng hạn như màu đỏ, và yêu cầu trẻ xác định vị trí của người cầm vé màu đỏ. Lặp lại với một hoặc hai màu khác.
Sau đó chọn một trẻ ngoài nhóm 10 người làm người chỉ huy đoàn tàu. Yêu cầu trẻ ở ga xe lửa di chuyển ra khỏi ghế, xếp hàng theo thứ tự và đi qua người soát vé lên tàu (quay trở lại khu vực thảo luận), đưa cho người soát vé vé của chúng và nhẩm các số thứ tự với lớp khi người soát vé lấy vé của họ.
Trạm xe lửa: Phần 2
Bước 1: Lặp lại Phần 1, các bước 1 – 4. Trộn các vé để bạn đưa ra các màu theo một thứ tự khác nhau và chọn trẻ ngồi xếp hàng ở ga xe lửa chưa đến lượt.
Bước 2: Sau đó, hiển thị tập hợp các thẻ được ghi số thứ tự cho lớp học. Đọc to số thứ tự trên mỗi thẻ với trẻ. Tiếp theo, trộn đều các thẻ và phân phát chúng cho trẻ trong “khán giả”.
Bước 3: Giải thích rằng trong một phút nữa, mỗi chủ thẻ sẽ đứng dậy và giao thẻ của họ cho đúng người tại ga tàu. Tuy nhiên, trước khi tiến hành, hãy cho trẻ một chút thời gian để đọc kỹ thẻ của chúng và suy nghĩ xem trẻ sẽ giao thẻ cho ai.
Bước 4: Yêu cầu trẻ ở ga tàu giơ vé lên để mọi người có thể nhìn rõ. Giải thích rằng bạn sẽ cho trẻ trên khán đài cơ hội luyện tập trước khi chúng giao thẻ cho chủ nhân của chúng. Bạn thực hiện gọi màu của một trong các tấm vé và trẻ cầm thẻ số thứ tự xác định người nào ở ga tàu có vé màu đó sẽ đứng lên và đọc thẻ của mình cho cả nhóm.
Bước 5: Gọi các màu vé theo thứ tự, từ đầu tiên đến thứ mười, từng trẻ đứng và đọc thẻ số thứ tự của mình cho cả nhóm. Sau đó, yêu cầu chủ thẻ ngồi xuống. Tiếp theo, hãy gọi các màu vé không theo thứ tự.
Cuối cùng, gọi các màu vé không theo thứ tự và nhờ chủ thẻ giao thẻ cho các em ngồi trong nhà ga. Yêu cầu mỗi trẻ giơ vé và thẻ số thứ tự của chúng. Lần lượt chỉ vào từng trẻ khi cả lớp đọc các số thứ tự, từ đầu tiên đến thứ mười.
Hoạt động 2: 10 khối vuông trong chiếc hộp
Tổng quan
Lấy một hình khối Unifix trong trong hộp chứa để xác định các số thứ tự.
Kỹ năng và khái niệm
- Xác định số thứ tự đến số 10.
- Sử dụng thứ tự để xác định vị trí trong một dãy.
Cần chuẩn bị
- Phiếu hoạt động Khối vuông trong chiếc hộp (tải tại đây)
- Hình khối Unifix
- Hộp chứa
- Bút chì màu và bút chì
Hướng dẫn
Bước 1: Cho trẻ xem hộp chứa và các khối Unifix. Yêu cầu trẻ đặt một khối Unifix với mỗi màu trong số mười màu (đỏ, cam, vàng, xanh lá cây, xanh lam nhạt, xanh lam đậm, màu hạt dẻ, trắng, đen và nâu) vào hộp chứa.
Bước 2: Lắc kỹ hộp đựng và giải thích rằng bạn sẽ lấy từng khối một ra và gắn chúng lại với nhau để thành một đoàn tàu. Đặt một số câu hỏi để trẻ thảo luận như: Màu nào bạn sẽ lấy ra đầu tiên? Màu hồng hay màu xanh?…
Bước 3: Sau khi thảo luận một chút, hãy giải thích rằng trẻ sẽ ghi chép lại hoạt động này và yêu cầu trẻ lấy bút màu và bút chì ra. Bạn phát cho trẻ phiếu hoạt động và một bản mẫu trên bảng và yêu cầu trẻ kiểm tra nó với bạn.

Các nhãn bên dưới các hình khối ở đầu trang nói lên điều gì? Chỉ vào và đọc từng số thứ tự khi trẻ làm như vậy trên phiếu của mình. Sau đó, yêu cầu trẻ đặt ngón tay lên khối đầu tiên trong dãy, khối thứ ba…
Bước 4: Lắc hộp chứa một lần nữa, và lấy ra khối Unifix thứ nhất ra cho trẻ xem. Sau đó, yêu cầu trẻ tô màu cho hình khối đầu tiên trên phiếu của mình với màu của khối Unifix.
Bước 5: Lặp lại bước 4 cho đến khi không còn khối nào trong hộp chứa.
Dưới đây là một số câu hỏi mà bạn có thể hỏi khi thực hiện:
- Số thứ nhất (thứ hai, thứ ba…) có màu gì?
- Màu kế tiếp sẽ là màu gì?
- Khối màu đỏ (vàng, xanh…) ở vị trí nào?
Bước 6: Hoàn thành phần còn lại của phiếu hoạt động với trẻ. Tùy thuộc vào điểm mạnh và nhu cầu trẻ, bạn có thể tổ chức hoạt động theo cá nhân, cặp hoặc nhóm.
Hoạt động 3: Thẻ game chuyển đổi số thứ tự
Tổng quan
Thẻ game chuyển đổi số thứ tự là một trò chơi phản ứng dây chuyền đơn giản cung cấp cho trẻ cơ hội thực hành sinh động với các số thứ tự.
Kỹ năng và khái niệm
- Xác định số thứ tự đến số 10.
- Sử dụng thứ tự để xác định vị trí trong một dãy.
- Đọc thành thạo đến số 10.
Cần chuẩn bị
- Thẻ số thứ tự (tải tại đây)
- 40 tấm thẻ 3x 5
- 1 mảnh của giấy màu 2 ½ “x 3 ½” với mỗi màu sau: đỏ, xanh lá cây, xanh lam và nâu
- Bảng cài thẻ
Mở rộng
- Lặp lại hoạt động này với lớp của bạn vài lần. Mỗi lần bạn xem lại trò chơi, hãy trộn thật kỹ bộ bài và đặt tất cả các lá bài vào biểu đồ úp xuống. Bạn cũng có thể chuyển đổi thứ tự của các thẻ màu mỗi lần nếu muốn.
- Tạo một phiên bản mới của trò chơi bằng cách tạo một bộ 40 thẻ số đi từ 11–20 thay vì 1–10. Điều này cung cấp phương pháp thực hành đặc biệt tốt cho trẻ em vẫn đang học đọc các số ở tuổi vị thành niên. Bạn cũng có thể tạo các bộ thẻ có thời lượng từ 10 đến 100 hoặc thậm chí từ 100 đến 1.000.
- Đối với một nhóm học sinh, hãy để chúng xếp hàng gần biểu đồ. Yêu cầu trẻ đầu tiên trong hàng lật lại thẻ đầu tiên, đặt thẻ đó vào vị trí của thẻ đó trên biểu đồ, đưa thẻ đã đặt cho trẻ tiếp theo theo hàng và đi đến cuối dòng. Tiếp tục cho đến khi tất cả các thẻ đã được lật ngửa và đặt đúng vị trí. Chơi trò chơi theo cách này sẽ nâng cao hiệu ứng phản ứng dây chuyền và một số trẻ thích cải thiện thời gian của mình khi tham gia lớp học với mỗi lần lặp lại.
Hướng dẫn
Bước 1: Thu hút sự chú ý của trẻ trên bảng cài thẻ với các thẻ số thứ tự. Cho trẻ một phút để quan sát trên bảng, sau đó mời trẻ chia sẻ ý tưởng. Rất có thể, trẻ sẽ quan sát thấy các thẻ số thứ tự ở hàng trên cùng không theo thứ tự. Nếu trẻ chưa nhận ra, hãy tự giải quyết vấn đề đó bằng cách đọc thẻ với trẻ. Chúng có được đặt chính xác không? Tại sao hoặc tại sao không?

Bước 2: Cùng trẻ sắp xếp lại các thẻ số thứ tự sao cho đúng thứ tự. Sau đó, cho trẻ xem một vài thẻ số thứ tự mà bạn đã chuẩn bị (mỗi thẻ có số và màu khác nhau). Bạn xáo trộn toàn bộ 40 thẻ. Sau đó, đặt 10 thẻ thành mỗi hàng, úp mặt xuống, khi đó hãy cùng trẻ đếm với bạn.
Bước 3: Lật thẻ số đầu tiên ở hàng đầu tiên ngửa lên. Đọc nó với trẻ.
Bước 4: Giải thích rằng thẻ bạn vừa lật phải được di chuyển để nó ở đúng vị trí và có cùng màu sắc. Ví dụ như thẻ sẽ phải được đặt ở vị trí thứ năm trong hàng màu xanh lam. Yêu cầu trẻ di chuyển thẻ đến vị trí chính xác và lắp thẻ vào. Để làm điều này, bạn sẽ cần phải xóa thẻ hiện đang ở vị trí đó.
Bước 5: Cho trẻ xem thẻ vừa được dời chỗ. Thẻ này thuộc về đâu?
Bước 6: Kêu gọi trẻ di chuyển thẻ đến vị trí chính xác và đưa thẻ lên mặt. Điều này sẽ thay thế một-thẻ khác, mà sẽ phải được di chuyển lần lượt. Tiếp tục theo cách này, mỗi lần kêu gọi một tình nguyện viên mới làm việc với thẻ mới được di dời. Hình minh họa bên dưới cho thấy biểu đồ của bạn có thể trông như thế nào trong nửa chừng trò chơi.

Bước 7: Tiếp tục chừng nào trẻ còn tập trung. Nếu trẻ bớt hứng thú với hoạt động, hãy để nguyên biểu đồ và quay lại biểu đồ đó vào ngày hôm sau, lật lại và thay thế một thẻ khác cho đến khi tất cả 40 thẻ được lật ngửa và đặt đúng vị trí của chúng.
Xem thêm:
- Bài tập 1: Các số thứ tự
- Bài tập 2: Lộn xộn và Đúng Thứ tự
- Bài tập 3: Hình dạng thẳng hàng
Trên đây là bộ ba hoạt động dành cho học sinh lớp 1 nhằm giúp trẻ củng cố khái niệm số thứ tự. Hoạt động này có thể được tổ chức ở lớp học hoặc tại nhà đều mang lại sự hứng thú cho trẻ, thông qua đó trẻ sẽ ngày càng đam mê toán học hơn nữa.